تراش فیروزه
تراش نگین فیروزه بوسيله چرخی بوده که از سنباده و صمغ مخلوط کرده می سازند .
سنباده را از بدخشان و صمغ را از هندوستان می آورند .
تراشنده با دست راست چرخ را می گرداند و فيروزه را با دست چپ برروی چرخ می گذارد .
برای آنکه انگشتش ساييده نشود، قطعه‌ای چرم يا پارچه يا چوب به انگشت بسته آن را محفوظ نگه می داشت .
قبل از استفاده از اين چرخ ها، فيروزه را روی سنگهای زبری که در کوه‌ها پيدا می شده‌اند،
می تراشيدند و وضع تراش آن به طور ساييدن بود . اکنون هم فيروزه‌های ريز را به همان وضع می تراشند .
فيروزه، بعد از تراش، جلا داده می شود .
برروی سنگ صيقلی با قطعه چرمی با خاک فيروزه که هنگام تراش پيدا می شود .
جلا دادن کار اطفال است و يک نفر جلادهنده برای سه نفر تراشنده کافی است .
شکل تراش بستگی به اندازه و شکل اصلی دانه و قطعه فيروزه دارد .
از ميان اشکال دو شکل متداول و مرغوب است . يکی پيکان که مخروطی است .
ديگری مسطح که پهن و صاف است . قطعه پيکانی هر چه بيشتر برجستگی داشته باشد، اوج آن تندتر، مرغوب‌تر و مطلوب‌تر است . اما فيروزه‌هایی که نازک باشد به کار تراش پيکانی نمی آيد و آنها را مسطح می تراشند .
اگر کلفت باشد تقريبا بيضی تراشيده میشود که روی آن محدب است .
هرچه تحدب آن زيادتر باشد، مرغوب‌تر است . تراش پيکانی مخصوص فيروزه خوشرنگ است .
زيرا اگر فيروزه کم رنگ باشد و پيکانی تراشيده شود، اوج و بالای آن بواسطه نازکی قبول شعاع خارجی می کند و
سفيد می نمايد و از قسمت آن می کاهد .
فيروزه عربی را اغلب مسطح می تراشند و قطعات بزرگتر عربی اکثرا معيوب و خوشرنگ نيست .
اما معايب فيروزه را از قبيل برص و بهق را با نقش‌هایی که روی فيروزه می کشند و از طلا، اکليل و غيره پر می نمايند که مستور میکنند .
