فلز نقره خاصيت ضد باکتريايي داشته و در صنايع دارويي به صورت فلز و يا ترکيبات آن مورد استفاده قرار مي گيرد و از خصوصيات اصلي نقره مقاومت زياد آن در مقابل حلال هاي شيميايي است.
از نقره در رنگ آميزي برخي از محصولات در قنادي ها استفاده مي شود، به علاوه از نقره و ترکيبات آن در پزشکي هومئوپاتي استفاده مي شود.
ترکيبات متعددي از نقره براي معالجه بيماري ها توليد مي شود که عبارت از :
استات نقره، آلانيتونات نقره، برات نقره، کربنات نقره، کلريد نقره، کرومات نقره، گليسرولات نقره، کلوئيد نقره، يديد نقره، لاکتات نقره، منگنات نقره، نيترات نقره، پروتئين نقره وسولفات يازين نقره مي باشد. علاوه برداروهاي توليد شده از ترکيبات فوق از فلز نقره در دندان پزشکي براي پر کردن دندان (آمالگام) استفاده مي شود که حدود 35 درصد از ترکيب آمالگام را فلز نقره تشکيل مي دهد. همانطوري که اشاره شد ترکيبات نقره مصارف دارويي گوناگوني دارند به عنوان مثال نيترات نقره به عنوان سوزاننده، قابض در زخم هاي غير فعال و ورم هاي چرکي استفاده مي شود. از محلول رقيق نيترات نقره در درمان زرد زخم، خارش، ميخچه، زگيل و همچنين درمان سوختگي ها استفاده مي شود.
فلز نقره به علت خاصيت ضدباکتريايي در صنايع دارويي به صورت فلز و يا ترکيبات آن مورد استفاده قرار مي گيرد و از خصوصيات مهم آن مقاومت زياد در برابر حلال هاي شيميايي است.از نقره وترکيبات آن در پزشکي هومئوپاتي Homoepathic ( نوعي دارو درماني ) استفاده مي شود.
استات نقره، آلانيتونات نقره، برات نقره، کربنات نقره، کلريدنقره، کرومات نقره، گليسرولات نقره، کلريدنقره، يديد نقره، لاکتات نقره، منگنات نقره، نيترات نقره، پروتئين نقره و سولفات نقره براي معالجه بيماري ها کاربرد دارد و در دندانپزشکي براي پرکردن دندان ها (آمالگام) استفاده مي شود که در حدود 35 % از ترکيب آمالگام را فلز نقره تشکيل مي دهد.
نيترات نقره به عنوان سوزاننده، قابض زخم هاي غيرفعال، ورم هاي چرکي و آفت استفاده مي شود.
از محلول رقيق نيترات نقره در درمان زرد زخم، خارش، ميخچه، زگيل و درمان انواع سوختگي ها استفاده مي شود.تركيبات نقره را بندرت براي درمان بيماري هاي داخلي بكار مي رود، هر چند كه در قديم آن را براي درمان صرع و زخم معده بكار مي بردند. امروزه، كاربرد عمده آن در پزشكي براي باكتري كشي ميكروب هاي بيماري زاي خاص است. از اين نظر، رفتاري مشابه با جيوه دارند، اما سميت و قدرت آنها كمتر است. تركيبات كمپلكس متعددي از نقره را كه از غشاي مخاطي جذب مي شوند بكار مي برند كه عمدتا براي ضدعفوني گلو مورد استفاده است. محلول بسيار رقيق نيترات نقره براي مدت هاي مديد در آلمان براي بيماري هاي احتمالي ناشي از استرپتوكوك غشاي مخاطي چشم نوزادان تجويز مي شد. نيترات نقره يكي از اجزاء پودر نقره فيزان براي درمان براي درمان زخم هاي سطحي است. از اثر سوزانندگي موضعي نيترات نقره مي توان براي تخريب بافت هاي در حال رشد و تكثير استفاده كرده يك لايه كلريد نقره و آلبومينات نقره در اثر واكنش با پوست تشكيل مي شود كه گسترش تاثيرات سوزانندگي را كه با حالت گندزدائي و قابض و مانع ترشح همراه است، محدود مي كند. سولفاديازين نقره بعنوان يك تركيب باكتريواستاتيك در درمان بيماري هاي تهديد كننده و خطرناك بكار مي رود.
سل كلوئيدي نقره خواص باكتري كشي مشابهي دارد كه به علت فعاليت كم نقره است. آنها را به شكل محلول هاي تثبيت شده براي ضد عفوني زخم ها بكار مي برند و علت آن اين است كه سل هاي كلوئيدي تركيبات نقره اي هستند كه حلاليت اندكي دارند. براي مدتهاي مديدي از نقره و آلياژهاي آن بعنوان جايگزين استخوان استفاده مي كردند كه بطور عمده در جراحي هاي جمجمه كاربرد داشت. همچنين، از سيم هاي نقره اي در بافت هاي ارتباطي و از پوشش نقره با خلوص بالا در كاشت استفاده مي شد. در اينجا نيز خواص و فعاليت هاي اندك نقره داراي مزيت هستند. به همين دليل، زماني مرسوم بود كه بر روي زخم ها ورقه هاي نقره اي يا حتي سكه هاي نقره مي گذاشتند.
دندانپزشكي
براي پر كردن دندان از ملقمه نقره- قلع استفاده مي كنند. بهترين آلياژ داراي 40 % نقره، 32% قلع، 30% مس، 2% روي و 3% جيوه است. در ابتدا اين آلياژ را بصورت بلوكهاي قالب ريزي شده بكار مي برند كه بعد با دستگاه آنها را پودر كرده يا با اتميزه كردن آن، آلياژ را به ذرات كروي كوچكي تبديل مي كنند. دندانپزشك اين آلياژ پودري را با تقريبا وزن برابري از جيوه مخلوط مي كند تا خمير سفت و محكمي درست كند. اين خمير را بدقت در حفرات دندان فرو مي كنند كه جيوه مايع بعنوان يك روان كننده عمل مي كند. پس از چند ساعت عمل سفت شدن خمير كامل مي شود و با افزايش حجم همراه است.
در انواع قديمي اين آلياژ، فازهاي فلزي عمده موجود پيش از شروع سفت شدگي عبارت بودند از: Ag3Sn، HgSn. در طي سخت شدگي، فاز Ag3Sn كه تركيب عمده لقمه پودر شده است، با جيوه واكنش مي دهد تا يك فاز جامدAg3Hg4 و يك فاز بلوري – مخلوط Hg – Sn جامد با تركيب SnSHg را ايجاد كند. چونكه ميزان جيوه كافي نيست، واكنش كامل نمي شود و مقداري Ag3Sn هميشه اضافه مي ماند.
آلياژهاي نقره دار را در ساخت و كاشت دندان استفاده مي كنند. آلياژهاي فلزات گرانبها كه طلايي رنگ است، داراي مقداري پالاديم و پلاتين و حدود 15 – 10 % نقره است و آلياژهاي سفيد رنگ فلزات گرانبها كه تركيب عمده آنها نقره – پالاديم است تا 65% نقره دارند.
