جمجمههای بلورین آثار کندهکاری شده از جنس کوارتز شفاف یا شیری رنگ به شکل جمجمه انسان هستند که ادعا میشود در آمریکای میانه در دوره پیش از کشف آمریکا توسط کریستف کلمب ساخته شدهاند. تا قبل از آخرین بررسی های و نتایج جدید انتساب هیچکدام از نمونههای آزمایش شده به دوران قبل از کلمب توسط بررسیهای علمی تایید نشده بود و اعتقاد بر این بود این جمجمهها در میانه یا انتهای قرن نوزدهم میلادی و به احتمال زیاد در اروپا ساخته شدهاند.

باستان شناسان در نسل های مختلف که به دنبال رمز و راز این جمجمه ها بودند بالاخره موفق به تخمین زمان حدودی آن شدند. جمجمه های کریستال که در افسانه های باستانی به وفور از آن یاد شده است به طورحیرت انگیزی وجود خارجی دارند. محققان دریافته اند که این جمجمه های بلورین به دوران سومریان برمی گردد که درقرن۱۸ در اعماق زیگوراتهای آسیا پیداشده اند.
در بعضی منابع ادعا میشود که این جمجمهها دارای قدرتهای فراطبیعی هستند و در داستانهای مختلف، فیلمهای سینمایی، سریالهای علمی-تخیلی و بازیهای کامپیوتری مختلفی به این قدرتها اشاره شده است. با این وجود اثری از این جمجمهها در منابع اساطیری یا مذهبی آمریکای میانه یا سایربومیان آمریکا وجود ندارد.

دانشمندان هنگام مطالعه روی این جمجمه متوجه شدند برش هایی روی این جمجمه کریستالی است. اما برش ها بگونه ای انجام شده که بر خلاف جهت های طبیعی کریستال است یعنی در واقع این گونه برش ها قاعدتا باید باعث شکست شدن و ترک خوردن کریستال شود. اما این کریستال دارای ویژگی های اوپتیکال عجیبی می باشد که حتی در این دوره مدرن و با تمام امکانات و تجهیزات و وسایلی که دارای دقت بسیار می باشد ساختن آن امکان پذیر نیست و در نتیجه نتنها این کریستال شکسته نشده و ترک نخورده بلکه کانال های نوری آن به شکل معجزه آسایی جهت داده شده برای مثال نور از از پایه جمجمه به چشم ها می آید و آن ها را مانند چشم های یک انسان زنده نورانی می کند. بسیاری معتقدند که این گونه برش در کریستال و جهت بخشی به نور تا یک هزار سال آینده از ذهن و دست بشر معمولی برنخواهد آمد. شاید هم مطابق باور بسیاری ملاقاتی که یک تمدن فضایی پیشرفته از اقوام مایا در هزاران سال پیش به عمل امده در ساختن این جمجمه کریستالی با ابعاد نورانی عجیب آن موثر بوده است.